ოპერაციის საჭიროებასა და კონკრეტულ ტიპზე საკითხი განიხილება პაციენტთან. გადაწყვეტილებას იღებს ჩვენი კლინიკის მულტიდისციპლინური გუნდი – ქირურგის, ენდოკრინოლოგის, გასტროენტეროლოგის, ფსიქოლოგის, თერაპევტის, კარდიოლოგისა და ანესთეზიოლოგის შემადგენლობით.

იმისთვის, რომ განვსაზღვროთ, არის თუ არა ჭარბწონიანობა, რომელი ხარისხისაა და ასევე, გვაქვს თუ არა ოპერაციის ჩვენება, აუცილებელია, განისაზღვროს სხეულის მასის ინდექსი – BMI, რომელიც გამოითვლება სხეულის მასის (კგ) შეფარდებით, სიმაღლის კვადრატთან (სმ). ოპერაცია გაკეთდება მხოლოდ მაშინ, როდესაც სხეულის მასის ინდექსი – BMI აღემატება 33 ანუ > 33.

იმ შემთხვევაში, თუ სხეულის მასის ინდექსი > 50, შესაძლებელია:

• Laparoscopic Sleeve Gastrectomy (LSG) ოპერაციის წარმოება, ასევე პაციენტებში,  რომლებიც არიან 16-23 წლამდე და 60 წლის ზევით;
• თუ სხეულის მასის ინდექსი < 50, შესაძლებელია კუჭის bypass-ოპერაციები;
• ერთანასტომოზიანი და ორანასტომოზიანი კუჭის Bypass ოპერაციები – OAGB,
  
  

მოსამზადებელ კვლევებს, რომლებიც ამომწურავ ინფორმაციას გვაძლევენ პაციენტის ზოგადი ჯანმრთელობის შესახებ. ასახავს, რა ცვლილებებთან გვაქვს საქმე, დაახლოებით, რა დრო დასჭირდება ოპერაციამდე მომზადებას, რომელსაც თან ახლავს დიეტოლოგ-ენდოკრინოლოგის კონტროლი და გარკვეული ტიპის დიეტა, მინიმუმ, ორი კვირიდან ერთ თვემდე.

მნიშვნელოვანია კონკრეტული ქეისის მულტიდისციპლინური განხილვა, რადგან აუცილებლად საჭიროა:

• მავნე ჩვევებზე თავის დანებების მკაცრი რეკომენდაცია;
• ფსიქოლოგის კონსულტაცია;
• წინასაოპერაციო კვლევები, რომელიც განსაზღვრავს ოპერაციის დღეს.
  
  

ბარიატრიული ოპერაციები, ძირითადად, ორ ტიპად იყოფა – რესტრიქციულად და მალაბსორბციულად.

1 . ერთანასტომოზინი კუჭის Bypass-ოპერაცია (Mini Gastric Bypass) – მალაბსორბციული ოპერაციაა, რომლის დროსაც წვრილი ნაწლავის გარკვეული ნაწილის გამოთიშვა ხდება საჭმლის მომნელებელი ტრაქტიდან, მისი უპირატესობებია:

• • მიღებული საკვების შეწოვის შემცირება;
  • ჭარბი წონის 70-80%-ის კლება 12-15თვის განმავლობაში;
  • პაციენტის მიერ მიღებული კალორიების ათვისებისშემცირება;
  • დაავადებული პაციენტების 95% ოპერაციის შემდეგ განიკურნა ტიპი 2 დიაბეტისგან;
  • წონაში მომატების შანსი, ოპერაციიდან 5-7წლის შემდეგ, პრაქტიკულად, ნულის ტოლია.
    

 2. კუჭის Bypass ოპერაცია Roux-en-Y-ის მეთოდით – ბარიატრიულ ქირურგიაში ოპერაციის ერთ-ერთი ტიპი, რომელიც წონაში კლების ძალიან კარგი, დროში გამოცდილი ოპერაციაა. იგი 20 წელზე მეტია, არსებობს და მისი შედეგები დასტურდება გრძელვადიანი კვლევებით. ოპერაცია პროცედურაა, რომელიც აქცევს კუჭს 2-4 ლიტრიანი ტევადობიდან 30 მლ-მდე პატარა ჩანთად, კუჭის ზედა ნაწილის გაყოფით. წონის დაკლების გასაძლიერებლად, წვრილი ნაწლავის მარყუჟი უკავშირდება ჩანთას და შემდეგ მეორე ნაწლავის შეერთება საშუალებას აძლევს ნაღვლისა და პანკრეასის სითხის გადინებას შემოვლით ნაწლავში. კუჭის დარჩენილი ნაწილი რჩება ადგილზე. ოპერაციიდან ერთი წლის შემდეგ, სხეულის წონის კლება ჭარბი წონის 75-80%-ია.

3. SADI-S ოპერაცია – ნიშნავს „ერთი ანასტომოზის დუოდენო-ილეუმის შემოვლით გზას Sleeve გასტრექტომიით“. პირველადი კვლევები მიუთითებს იმაზე, რომ ის უფრო მეტ წონას აკლებინებს, ვიდრე სტანდარტული კუჭის Bypass ან Sleeve გასტრექტომია გაზრდილი გართულებების გარეშე. ეს ორეტაპიანი ოპერაცია ეფექტურად არიდებს საკვების შეწოვას ნაწლავის მეტაბოლურად აქტიური ნაწილიდან.  

პირველი ნაბიჯი – ქირურგი ჩაატარებს Sleeve გასტრექტომიას, ამოიღებს კუჭის   დაახლოებით 80%-ს;

მეორე ნაბიჯი – ნაწლავი იკვეთება მხოლოდ კუჭის ქვემოთ და შემდეგ კვლავ მიმაგრებულია წვრილი ნაწლავის მარყუჟზე, დაახლოებით, 2 მეტრის ქვემოთ. ეს პროცესი ამცირებს ნაწლავის მარყუჟის მთლიან სიგრძეს, სადაც საკვები ნივთიერებები შეიწოვება. ოპერაცია იწვევს მადის დაქვეითებას, კვების შემცირებას და ჰორმონალურ ცვლილებებს, რომლებიც დადებითად მოქმედებენ მეტაბოლიზმზე.

კერძოდ:

• უფრო მეტ წონას იკლებთ, ვიდრე კუჭის ვერტიკალური რეზექციით ან სტანდარტული კუჭის Bypass მეთოდით;
• უზრუნველყოფს უფრო ძლიერ მეტაბოლურ ეფექტს, ვიდრე სხვა ტიპის ბარიატრიული ოპერაციები. ეს ხელსაყრელია ნაკლებად კონტროლირებადი, ტიპი 2 დიაბეტის მქონე ადამიანებისთვის;
• შეიძლება ჩატარდეს პაციენტებზე, რომლებმაც უკვე გაიკეთეს Sleeve გასტრექტომია. ეს ხელსაყრელია მათთვის, რომლებიც განიცდიან წონის რევერსიას ან არასაკმარისი წონის დაკლებას;
• აქვეითებს დიარეის რისკს და კვების ხარვეზებს, რომლებიც ხშირად გვხვდება ჩვეულებრივი თორმეტგოჯა ნაწლავის მოდიფიკაციის დროს;
• კუჭის შემოვლით ან თორმეტგოჯა ნაწლავის მოდიფიკაციასთან შედარებით, ეს ტექნიკა მიზნად ისახავს ნაწლავის გაუვალობის გრძელვადიანი რისკის შემცირებას;
• პილორუსი შენარჩუნებულია წვრილ ნაწლავთან დაკავშირებული მარყუჟის ზემოთ. პილორუსი არეგულირებს საკვებისა და მჟავების დაცლის სიჩქარეს კუჭიდან ნაწლავებში და ხელს უშლის ნაღვლის რეფლუქსს. ეს ხელს უწყობს კუჭის შემოვლითი ოპერაციის დროს გარკვეული პრობლემების ალბათობის შემცირებას: დემპინგის სინდრომს, შაქრის არასტაბილურ მერყეობას სისხლში, საკვების შეზღუდვას, შეუწყნარებლობასა და მარგინალურ წყლულებს.

განმეორებითი ბარიატრიული ოპერაციები სჭირდება მათ, რომლებსაც: 

• აქვთ ძალიან მაღალი სხეულის მასის ინდექსი და ერთი ოპერაციით ვერ მიაღწიეს სასურველ შედეგს. მათ უნდა გაუკეთდეთ ოპერაციები ორ ეტაპად, ჯერ კუჭის ვერტიკალური სახელოსებრი რეზექცია, ხოლო მეორე ეტაპად – კუჭის Bypass ოპერაცია;
• პაციენტებს, რომლებმაც გაიკეთეს ბარიატრიული ოპერაცია, მაგრამ კვლავ მოიმატეს წონაში.

პოსტოპერაციული პერიოდი

პაციენტი გააქტიურდება ოპერაციიდან რამდენიმე საათში, თუმცა თავდაპირველად, პასიურია, შემდეგ – აქტიური.

• ჰოსპიტალიზაციის ხანგრძლივობაა 1-2 დღე;
• ბინაზე გაწერის შემდეგ, ამბულატორიულად ეძლევათ ორი თვის კვების რეჟიმი და არიან ქირურგისა და ენდოკრინოლოგის მეთვალყურეობის ქვეშ. ორი თვის შემდეგ, ცხოვრობის ჩვეულ რიტმს უბრუნდებიან. მათ აღარ სჭირდებათ შეზღუდვა ფიზიკურ დატვირთვასა და კვებაზე.

– რა ასაკიდან მიიჩნევა ჭარბწონიანობა დაავადებად?

– ჭარბი წონა ბავშვებში, მოზარდებსა და მოზრდილებში ყველაზე გავრცელებული ქრონიკული პათოლოგიაა. ბოლო პერიოდში მისი გავრცელება მთელ მსოფლიოში იმდენად გაიზარდა, რომ ეპიდემიის სახე მიიღო. ჯანმო-ს 2013 წლის მონაცემებით, მსოფლიოში 42 მილიონი 0-5 წლამდე ბავშვი იყო ჭარბწონიანი, 2025 წლისთვის, მოსალოდნელია ამ რიცხვის 70 მილიონამდე გაზრდა. რაც შეეხება მოზრდილებს, მსოფლიოში, დააახლოებით 1.7 მილიარდი ადამიანია ჭარბწონიანი და ეს რიცხვი სწრაფად იზრდება.

– როგორ ან რა საშუალებით იზომება პათოლოგიური ჭარბწონიანობა?

– სხეულის მასის ინდექსი არის განმსაზღვრელი ჭარბწონიანობისა და მორბიდული (უკიდურესი ხარისხის) სიმსუქნის დასადგენად. რომელიც გამოითვლება ფორმულიოთ – წონა გაყოფილი სიმაღლის კვადრატზე და აღნიშნავს იმას, თუ რა წონა უნდა იყოს გადანაწილებული სხეულის 1 კვადრატულ სმ-ზე.

– როგორია ჭარბწონიანობის მაჩვენებელი მსოფლიოსა და საქართველოში, რა ადგილი უჭირავს საქართველოს ამ სიაში?

– გადაჭარბების გარეშე შეიძლება ითქვას, რომ ჭარბწონიანობა მსოფლიო პანდემიაა. თემა თანაბრად ანალოგიურია საქართველოშიც.

– რა არის ჭარბწონიანობის ძირითადი გამომწვევი მიზეზები?

– ჭარბი წონის პრობლემის ასე გამწვავება პირდაპირკავშირშია არასწორ კვებასთან, არასაკმარის ფიზიკურ აქტივობასა და გენეტიკურ განწყობასთან.

– ახლავს თუ არა ჭარბწონიანობას პათოლოგიური დაავადებები? რომელია ყველაზე ხშირი თანხმლები დაავადებები?

– ჭარბი წონა ბავშვებსა და მოზრდილებში სერიოზული და მძიმე პათოლოგიაა და ჯანმრთელობასთან დაკავშირებულ ბევრ რისკთანაა ასოცირებული. მაგალითად, შაქრიან დიაბეტთან, გულსისხლძარღვთა დაავადებებთან, ღვიძლის დაზიანებასთან, ძვალ-სახსროვანი სისტემის დაავადებებთან, ძილის დარღვევებთან, ასთმასთან, სქესობრივი მომწიფებისა  და ფსიქო-სოციალურ პრობლემებთან და სხვა

– ცნობილია, რომ ჭარბწონიანობა კომპლექსური დაავადებაა. ახდენს თუ არა ფსიქოემოციური მდგომარეობა გავლენას წონის მატებაზე, ამ შემთხვევაში?

– ერთმნიშვნელოვნად და გადაჭრით შეიძლება ითქვას, რომ ფსიქოემოციური მდგომარეობა პირდაპირკავშირშია წონის მატებასთან.

– რა არის ბარიატრიული ქირურგია და რა ჩარევებს მოიცავს?

– ბარიატრიული ქირურგია პათოლოგიური ჭარბწონიანობის (მორბიდული სიმსუქნე) ოპერაციული მკურნალობის ერთ-ერთი ძირითადი მიმართულებაა. იგი ემსახურება ადამიანის ცხოვრების ხარისხისა და ჯანმრთელობის ზოგადი მდგომარეობის გაუმჯობესებას. ის მოიცავს, როგორც რესტრიქციული, ასევე მალაბსორბციული ოპერაციის ტიპების წარმოებას, როგორებიცაა კუჭის ვერტიკალური რეზექცია (სლივი) და კუჭის byppas ოპერაციები.

– ფაქტია, რომ „ამერიკული ჰოსპიტალი თბილისი“ სრულად აღჭურვილია ულტრათანამედროვე სამედიცინო აპარატურით, რომელთა საშუალებითაც მასშტაბური ოპერაციები მინიმალური დაზიანებებით ტარდება და ამით, პაციენტების დრო იზოგება, რაც დღესდღეობით უმნიშვნელოვანესია. რა აპარატურას იყენებთ ბარიატრიული ოპერაციების დროს?

– SYGNIA –  ესაა ბოლო თაობის,  ერთჯერადი საკერავი აპარატი, რომელიც აღჭურვილია ხელოვნური ინტელექტით, უზუსტესია და კერვის ტექნოლოგია ყველაზე დახვეწილია, რაც განაპირობებს შესაძლო გართულებების პრაქტიკულად არ არსებობას;

3D OPERATION – კომპანია „Olympus“-ის ბოლო თაობის აპარატი გამოსახულების 3D აღჭურვილობით, რომლის საშუალებითაც, ოპერაციის მსვლელობისას, გამოსახულებას უზუსტესი ხარისხით ვიღებთ;

OPIOID FREE ANESTHESIA – ნებისმიერ ჭარბწონიან პაციენტზე ქირურგიული ჩარევის შემდეგ, სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ნაადრევი გააქტიურება თრომბოემბოლიის პრევენციის მიზნით, რის საშუალებასაც ოპოიდების გარეშე ჩატარებული ანესთეზია გვაძლევს. 

კიდევ ერთი, მნიშვნელოვანი დეტალი – თუ ამიერკავკასიის მასშტაბით, სხვა კლინიკა გეგულებათ პარალელის გასავლებად, მითხარით. მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება საუბარი უპირატესობებზე, მანამდე AHT უალტერნატივოა!!!

„ამერიკული ჰოსპიტალი თბილისის“ მენეჯმენტის უმთავრესი ამოცანაა, მიიღოს საერთაშორისო სტანდარტის აკრედიტირება – JCI  (Joint Commission International) და განახორციელოს უმაღლესი ხარისხის სამედიცინო სერვისი – თქვენი ჯანმრთელობის სრულყოფისთვის!